Việc xem xét thẩm định tại chỗ là một trong những biện pháp Tòa án thực hiện nhằm xác minh, thu thập chứng cứ đặc biệt có sự tham gia chứng kiến của Chính quyền địa phương và các đương sự trong các vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà, quyền về lối đi qua bất động sản liền kề... Thông qua việc xem xét thẩm định tại chỗ giúp cho cơ quan tố tụng xác định chính xác diện tích, hình thể thửa đất có tranh chấp, làm cơ sở cho việc giải quyết vụ án một cách chính xác, khách quan, toàn diện.

Trong thời gian gần đây, số lượng án dân sự liên quan đến đất đai tại địa bàn thành phố Hà Giang không ngừng tăng và việc tiến hành xem xét thẩm định tại chỗ trong các vụ án về tranh chấp đất đai được Tòa án nhân dân cùng cấp thực hiện thường xuyên. Theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự, Viện kiểm sát không phải là thành phần bắt buộc tham gia xem xét thẩm định tại chỗ. Tuy nhiên, thực tế có rất nhiều vụ án do Tòa án xem xét thẩm định tại chỗ khi xác định hiện trạng đất, xác định loại đất, tài sản trên đất có thể hiện trên biên bản nhưng khi Viện kiểm sát nghiên cứu hồ sơ rất khó hình dung thực tế mảnh đất đang có tranh chấp như thế nào, nguồn gốc đất…, dẫn đến việc đại diện Viện kiểm sát tham gia xét xử sẽ có quan điểm giải quyết vụ án không đảm bảo tính chính xác. Mặt khác, thực tiễn có trường hợp khi các cơ quan chức năng tiến hành xem xét thẩm định tại chỗ mới thấy có tài sản trên đất, phát sinh hộ giáp ranh, các đương sự đã chỉ sai về ranh giới đất…dẫn đến quyền và nghĩa vụ của đương sự bị ảnh hưởng, dẫn đến có một số vụ án dân sự, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan yêu cầu xem xét, thẩm định lại đến lần thứ 2, làm vụ án bị kéo dài thời hạn chuẩn bị xét xử. Do đó việc Kiểm sát viên cùng tham gia xem xét thẩm định tại chỗ sẽ có nhận định chính xác, thống nhất về hiện trạng, nguồn gốc, quá trình sử dụng mảnh đất tranh chấp, đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho các đương sự. 

Kiểm sát viên tham gia xem xét thẩm định tại chỗ diện tích đất tranh chấp trong vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất xảy ra trên địa bàn phường Minh Khai, thành phố Hà Giang.

Viện kiểm sát thành phố cũng đã luôn chủ động phân công Kiểm sát viên tham gia xem xét thẩm định tại chỗ các vụ án tranh chấp liên quan đến đất đai và tài sản trên đất nhằm đảm bảo việc thu thập tài liệu, chứng cứ khách quan, toàn diện làm cơ sở cho việc giải quyết vụ án. Tại buổi thẩm định, Kiểm sát viên đã chủ động tiến hành trao đổi với Thẩm phán về kế hoạch xem xét thẩm định, yêu cầu Thẩm phán giải thích đầy đủ các quyền và nghĩa vụ của các bên đương sự, đồng thời cũng động viên các bên đương sự liên quan phối hợp với cơ quan chức năng trong việc xác định chính xác phần tài sản tranh chấp. Ngoài ra, trước khi tiến hành thẩm định Kiểm sát viên cũng đã kiểm tra thành phần Hội đồng xem xét thẩm định tại chổ đảm bảo đầy đủ đúng theo quy định của pháp luật. Quá trình xem xét thẩm định, Hội đồng thẩm định đã tiến hành khảo sát, đo đạc, lập biên bản diện tích đất tranh chấp và những tài sản gắn liền với đất theo đúng hiện trạng với sự chứng kiến của chính quyền địa phương và các bên đương sự theo đúng quy định tại Điều 101 BLTTDS.

Qua công tác phối hợp, trao đổi kịp thời giữa đại diện Tòa án và đại diện Viện Kiểm sát và căn cứ vào ý kiến của cơ quan thẩm quyền địa phương và các thành phần tham gia, từ đó đưa ra những đánh giá đảm bảo khách quan, toàn diện về vụ án. Trong thời gian tới Viện kiểm sát nhân dân thành phố sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Tòa án nhân dân cùng cấp trong việc xem xét thẩm định tại chỗ, góp phần giải quyết nhanh chóng, hiệu quả các vụ án dân sự liên quan đến đất đai trên địa bàn thành phố Hà Giang.